Sprinten in de topsport?

Welkom bij de eerste blog die het eerste zelfsturende topsportteam ter wereld uitbrengt!

Het principe van zelfsturing is een breed begrip. Voor velen kan het spannend in de oren klinken of je bent er al bekend mee in je eigen context. Binnen het bedrijf van onze hoofdsponsor Coniche wordt er gebruik gemaakt van zelfsturing. Dit is een werkvorm waarbij er niet ingezet wordt op het aanstellen van leiders, bepalende personen en een vastgelegde hiërarchie. Drie jaar geleden zijn wij met de doorstart van het Zwolse volleybal begonnen en hebben deze werkvorm meegenomen in de topsport. Daarin zijn we vooralsnog uniek. In de afgelopen jaren zijn wij bezig geweest onze zelfsturende weg te vinden in de topsport. Doordat we hierin uniek zijn krijgen we veel vragen van mensen. Daarom willen we als Topvolleybal Zwolle jou, in samenwerking met Coniche, meenemen in een serie blogs. In deze blogs willen we onze werkwijze met je delen. Zo geven we je duidelijkheid of roepen we juist meer vragen op; beide is een gewenst resultaat.

Agile werken?

In deze eerste blog willen we graag de term “agile werken” aan je voorstellen. Agile werken is een term die in het bedrijfsleven al vaker gebruikt wordt, maar in de sportwereld nog helemaal nieuw is. Agile werken wordt verdeeld in vier kenmerken:

1. Korte cycli
2. Een flexibele strategie,
3. Multidisciplinaire teams,
4. Visueel werken.

Coniche laat zien hoe deze manier van werken succesvol kan zijn in het bedrijfsleven. Topvolleybal Zwolle (TVZ) is echter een volleybalteam en in de topsport is ‘de zelfsturende manier van werken” nog niet (uit)gevonden. In ieder geval zijn bovenstaande kenmerken vier prachtige termen, maar hoe krijgen die betekenis in een volleybalteam?

Hoe dan?

Vanaf het begin van de voorbereiding is het team bezig geweest met het werken in korte, cyclische sprints van een week. Dit deden we omdat wij dachten dat dit juist is, zeker gezien het typische ritme in de sport met gedurende de week een serie trainingen en als afsluiting een wedstrijd. De wedstrijd op het eind is een mooi ijkpunt en testcase voor het meten van verbetering. Met het team stellen we gezamenlijke volleybal-technische, maar ook mentale of fysieke doelen. Een panel (met onder anderen Jan-Willem het Lam en Gerard van Vliet) is verantwoordelijk gesteld dit te faciliteren, vast te leggen en te helpen evalueren. Dit is zo gekozen omdat deze teamleden beschikken over de kwaliteiten om dit te doen en niet om bijvoorbeeld hun taakomschrijving of vastgestelde functie. Bij het stellen van de doelen staat persoonlijke verantwoordelijkheid centraal en ieder die dit belangrijk genoeg acht haakt hierbij aan.

Jonas Mulder: “Het is tof om te zien dat het merendeel van het team eerst geen idee heeft hoe of wat, maar door het samen aan te pakken loopt het steeds sneller.”

Als lezende coach, speler of neutrale geïnteresseerde zul je waarschijnlijk onderdelen hiervan herkennen in je team of werk. Prachtig! Echter, we willen benadrukken dat wij ook hierin zelfsturend zijn en dit proces niet aan een coach verantwoorden, wij zijn hier stuk voor stuk verantwoordelijk voor.

Reflectie en verantwoordelijkheid

Binnen de korte sprints is iedere speler vrij eigen invulling te geven aan deze teamdoelen. Het invullen van je eigen doelen en het zoeken waar je kunt verbeteren kan een lastige taak zijn. Hoe we dit doen is dan ook een lastig te beantwoorden vraag. Er is namelijk geen gedefinieerd “goed”. Jelle Hilarius geeft hierbij aan dat het mes aan twee kanten snijdt: “Aan de ene kant word je als speler bewuster van waar je mee bezig bent. Nadat je klaar bent met je training evalueer je wat je doelstelling was en wat je hieraan gedaan hebt. De algehele focus van spelers is hoger doordat je start en afsluit met een evaluatiemoment.” Echter lopen we ook tegen “de andere kant” aan. Niels Ringenaldus geeft die kant weer: “Om een doel te stellen moet je eerst weten waar je naar toe kan werken en waar jouw verbeterpunten liggen. Om dit alles zelf te bedenken is erg knap! Een coach kan je hierin helpen en begeleiden, daarom noemen ze het ook een coach. Een ieder die stappen verder wil komen heeft een coach nodig. De manier waarop die ondersteunt  is daarin afhankelijk van wat de speler (denkt) nodig heeft (te hebben).”

De rol die de spelers binnen hun training vervullen is daardoor efficiënter dan wanneer een coach je neerzet als op een bepaalde plek terwijl je juist ergens anders mee bezig wilt zijn. Aan de andere kant moet je als speler leren doelen te stellen aan jezelf. Waar ontbreekt het nog? Waar kun je verbeteren en hoe pak je dat aan? Vanuit de filosofie dat twaalf coaches beter zijn dan één heb je als speler altijd iemand die je kan vragen!

Thijs van Noorden: “Als speler ben ik mij meer bewust van wat ik train en of ik daarover tevreden kan zijn. Ik heb meer eigenaarschap over en verantwoordelijkheid, omdat ‘niemand mij achter de broek aan zit’. In combinatie met de intrinsieke motivatie kan ik mij daardoor meer ontwikkelen.”

Hoewel we per dag en per week terugkijken naar de voortgang en vooruit kijken naar de toekomst is het af en toe ook nodig om even helemaal uit de wekelijkse tendens te stappen en langer met elkaar na te denken hoe het proces loopt en wat we kunnen verbeteren. Deze evaluatiesessie zorgen ervoor dat eerder gemaakte keuzes aangescherpt of verandert kunnen worden.

Kortom, het agile werken is door de maanden heen geïmplementeerd in ons systeem. Wij blijven constant schaven aan deze werkwijze, omdat we simpelweg geen voorbeeld hebben van een ander zelfsturend topsportteam die het op deze manier doet. Daarom, zoals Jelle Hilarius eerder al zei, snijdt het mes aan twee kanten.

Voordelen van agile werken zijn:

• De spelers zijn eigenaar van hun eigen ontwikkeling;
• Korte sprints zorgen ervoor dat men dicht op het proces staat en snel kan bijsturen;
• Iedereen is verantwoordelijk voor de teamdoelen.

Wat levert moeilijkheden op?

• Hoe stel je concrete doelen voor jezelf en het team? En waar ligt daadwerkelijk je ontwikkeling?
• Doordat je met minimaal 12 mensen te maken hebt, heb je ook verschillende eisen die gesteld worden. Wanneer is een doel behaald? Hoe kun je een onderdeel meetbaar maken?

Coniche is erg ervaren en ondersteund ons bij dit proces. Samen blijven we zoeken naar een optimale vorm!

Deze blog is geschreven door Coniche Topvolleybal Zwolle. Wil je meer weten over Agile werken? Neem dan contact met ons op!